Choroby przenoszone przez kleszcze - jak się przed nimi zabezpieczyć?

Choroby przenoszone przez kleszcze - jak się przed nimi zabezpieczyć?

Jak co roku, w okresie późnej wiosny i lata, w Polsce występuje wysyp kleszczy. Polscy naukowcy ostrzegają, że wyjątkowo dużo ma ich być w lasach. Czym są kleszcze, jak je rozpoznać? Czy borelioza, którą przenoszą, jest groźna dla ludzi?

Kilka faktów o kleszczach

Kleszcz to niewielkich rozmiarów (1-5 mm) pajęczak żerujący na setkach zwierząt, a także na ludziach. Maksimum aktywności tych pasożytów przypada w Polsce od maja do października. W tym okresie powinniśmy mieć się na baczności i szczególnie obserwować swoje ciało, zwłaszcza po mile spędzonym czasie na świeżym powietrzu.

Gdzie żyją kleszcze?

Typowymi miejscami bytowania kleszczy są obrzeża leśne. Ten niewielki stawonog często czyha na szczytach traw, czy też liści, a swoimi odnóżami czepia się przechodzącej ofiary.

Warto wiedzieć, że znalezienie kleszcza w swojej skórze stanowi dość duży problem. Większość chorych na boreliozę, którą przenoszą kleszcze, nie przypomina sobie kiedy mogło dojść do „ataku” tego pajęczaka. Maleńkie nimfy (stadium rozwojowe kleszczy) bardzo łatwo przeoczyć.

Ugryzienia często nie czujemy, gdyż szkodnik produkuje specjalną wydzielinę o właściwościach znieczulających. Podczas „ataku” kleszcza, wydzielina ta, wraz z chorobotwórczymi mikroorganizmami, trafia do naszego organizmu.

Jakie choroby przenoszą kleszcze?

Większość kleszczy, choć nie wszystkie, mogą przenosić groźne dla człowieka choroby:

• Boreliozę z Lyme (krętkowicę kleszczową)
• Wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu

Czym jest borelioza?

Borelioza to choroba wywoływana przez bakterie z rodzaju Borrelia, należące do rodziny krętków, a przenoszone przez wszy lub kleszcze.

Pierwszy objawy boreliozy nie są specyficzne i łatwo tutaj o błędną diagnozę, gdyż przy zakażaniu mamy do czynienia głównie z gorączką. Co więcej, u 25% zarażonych, choroba przebiega bezobjawowo! 

Rumień wędrujący, czyli rumień po kleszczu

U 60-90% chorych po około 1-2 tygodniach od ukąszenia można zaobserwować reakcję skórną, a mianowicie rumień wędrujący, który u większości z nich ustępuje sam. Inna nazwa rumienia to „bawole oko”. Rumień wędrujący początkowo ma postać czerwonawej plamki, która rozchodzi się promieniście, a w samym środku (z reguły w miejscu ukąszenia przez kleszcza), pozostaje jasny. Wielu ludziom przez to kojarzy się z tarczą strzelniczą. Co ciekawe, mocno czerwona obręcz z każdym dniem przemieszcza się coraz dalej i może się powiększać, w związku z czym nie powinno to sprawić problemów z prawidłową diagnozą.

Jakie są objawy boreliozy?

Prócz wcześniej omawianych objawów boreliozy, występują również inne, bardziej charakterystyczne. Należą do nich głównie bóle głowy, zaburzenia czucia, zapalenie stawów, wyczerpanie, zaburzenia pracy serca czy nawet dolegliwości mięśniowo-szkieletowe.

Co ciekawe, objawy te mogą wystąpić wiele tygodni, a nawet wiele lat po ukąszeniu kleszcza! Krętki boreliozy mogą bytować w ludzkim organizmie przez lata, ukrywając się wewnątrz komórek jako forma przetrwalnikowa.

Taka mało aktywnie postać jest niedostępna dla terapii antybiotykowej, stąd też możemy mieć do czynienia z objawami po wielu latach od ukąszenia. Późnym następstwem zakażenia są objawy ze strony układu nerwowego – zapalenie mózgu.

Po rozpoznaniu u siebie jakiegokolwiek objawu, zwłaszcza rumienia wędrującego, nie ma na co czekać - należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza i rozpocząć antybiotykoterapię. Wczesne wprowadzenia leczenia zmniejsza ryzyko niepowodzeń terapeutycznych.

Kleszczowe zapalenie mózgu – co to takiego?

Kleszczowe zapalenie mózgu (w skrócie – KZM), to zakaźna choroba wirusowa, wywoływana przez flawowirus. Choroba ta, podobnie jak borelioza, daje objawy grypopodobne, a mianowicie – bóle głowy, nudności, wymioty. 

Zazwyczaj przebiega łagodnie, ale w niektórych przypadkach może prowadzić do uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego, powodując porażenia nerwów, sztywność karku czy nawet niedowłady kończyn.

Na rynku mamy dostęp do szczepionek przeciwko Kleszczowemu Zapaleniu Mózgowemu. Odporność nabywa się najczęściej po podaniu 2 dawek (przy czym zaleca się podanie 3). Szczepienie wymaga aplikacji co 5 lat dawki przypominającej.

Jak chronić się przed kleszczami - krótkie podsumowanie na koniec

W dzisiejszych czasach medycyna jest szeroko rozwinięta i istnieje wiele metod leczenia. Natomiast, lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego starajmy się unikać groźnych dla nas pajęczaków.

Wybierając się do lasu czy też w inne miejsca bytowania kleszczy ubierajmy przylegającą odzież, stosujmy środki chemiczne odstraszające pajęczaki, a po powrocie do domu uważnie sprawdzajmy swoje ciało!

Jeśli masz jakiekolwiek pytania dotyczące kleszczy, boreliozy czy innych chorób w tym temacie, możesz zostawić swój komentarz lub skontaktować się z nami poprzez nasz profil na Facebooku czy poprzez formularz kontaktowy.