Czerniak – objawy, rokowania, leczenie

Czerniak – objawy, rokowania, leczenie

Czerniak jest nowotworem, który daje przerzuty szybciej niż inne, dlatego istnieją uzasadnione powody, by się go obawiać. Pozytywną informacją jest to, że wcześnie wykryty, może zostać całkowicie wyleczony. Jakie są objawy czerniaka? Jak go rozpoznać? Jak się przed nim chronić? To wszystko znajdziecie w poniższym artykule.

Czym jest czerniak złośliwy?

Czerniak złośliwy jest nowotworem złośliwym skóry. Takie nowotwory powstają w wyniku transformacji komórek nabłonka lub melanocytów.

Nowotwór ten najczęściej powstaje przez promieniowanie ultrafioletowe, czyli głównie przez intensywne działanie słońca na skórę z częstymi oparzeniami słonecznymi. W krajach rozwiniętych dostrzega się szczególne ryzyko zachorowań, ponieważ wraz z polepszaniem się jakości naszego życia, zmienia się sposób spędzania wolnego czasu - więcej się opalamy i podróżujemy do "ciepłych krajów", co prowadzi do wzrostu liczby tych nowotworów.

Jakie jest ryzyko zachorowania na czerniaka?

Zapadalność na czerniaka wynosi 6-14 nowych przypadków na 100 000 osób. W Europie jest to mniej więcej 10 zachorowań na 100 000 osób. U ludzi w wieku średnim mamy do czynienia z większą częstością występowania.

Czerniaki bardzo rzadko występują u dzieci przed okresem pokwitania. Warto wiedzieć, że czerniak nie jest uważany za nowotwór, który może być dziedziczony. Mimo wszystko, odnotowano przypadki tzw. rodzinnego występowania czerniaka.

Rodzaje czerniaka złośliwego

Istnieje kilka typów czerniaka złośliwego. Poniżej omówimy po krótce wszystkie z nich:

• Czerniak guzkowy – zazwyczaj ma postać przebarwionego, wrzodziejącego guzka o szybkim wzroście, umiejscowiony zwykle na karku, plecach lub skórze głowy.
• Czerniak szerzący się powierzchownie - nierównomiernie zabarwiona plama, powierzchnia nieregularna, guzkowata.
• Czerniak o typie plamy soczewicowatej złośliwej - wieloletni przebieg. Płaska plama o nieregularnym obrysie i rozłożeniu barwnika.
• Czerniak wywodzący się ze zmiany błękitnej.
• Czerniak bezbarwnikowy - zawiera śladowe ilości barwnika lub nie zawiera go wcale.
• Czerniak umiejscowiony na kończynach wychodzący z plam soczewicowatych - zlokalizowane w okolicy paznokci dłoni oraz stóp, maja postać plam barwnikowych, które podczas rozpadu niszczą płytkę paznokciową.

Jak wygląda czerniak? Objawy czerniaka

Zmiany nowotworowe o charakterze czerniaka widoczne są zazwyczaj w kolorze od ciemnego brązu do czerni, lokalizują się najczęściej w obrębie zdrowej skóry, jednak w około 30% przypadków wywodzą się z istniejącego od dawna znamienia (znamię z komórek barwnikowych).

Czerniak charakteryzuje się znaczną i wcześnie występującą skłonnością do przerzutów drogą chłonną i/lub naczyń krwionośnych (głównie do płuc i mózgu).

Najgroźniejsze okazują się być znamiona silnie wybarwione, prawie czarne i całkiem płaskie lub delikatnie uwypuklone, bez włosów. Bardzo rzadko zdarza się, że ten rodzaj nowotworu rozwija się ze znamion owłosionych (uwaga – to nie dotyczy znamion wrodzonych).

(źródło zdjęcia: cosmopolitan.pl/u/ic/W1/u/a/16/08/leczenie-czerniaka-co-powinnas-wiedziec_5c.jpeg)

Jak uchronić się przed czerniakiem?

Aby zminimalizować ryzyko zachorowania na czerniaka, najprościej będzie ograniczyć ekspozycję na słońce (myślimy tutaj głównie o opalaniu, ale nasza skóra jest stale narażona na promieniowanie ultrafioletowe). Ryzyko wystąpienia ostrych i przewlekłych zmian skóry jest o tyle większe, że w ostatnich latach wyraźnie zanika warstwa ozonowa, która chroni Ziemię przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym.

To właśnie dlatego opalanie się jest tak groźne dla naszej skóry, zdrowia i – jak się okazuje – również życia (bo, jak już wspominaliśmy, czerniak złośliwy może prowadzić do szybkich przerzutów, a w konsekwencji do śmierci).

Warto wiedzieć również, że nasza skóra jest chroniona naturalnie - przez zwiększenie warstwy rogowej naskórka oraz przez wytwarzanie w skórze melaniny. To jednak nie wystarczy, by móc spokojnie się opalać. Niezbędne będą również kremy z wysokimi filtrami, które mogą choć odrobinę zablokować szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe.

Nie mamy zatem innego wyjścia – musimy chronić nasza skórę w sposób sztuczny, gdyż naturalna bariera nie zawsze wystarcza. Zaleca się również stosowanie odpowiedniej odzieży ochronnej oraz substancji:

• pochłaniających światło (filtry przeciwsłoneczne)
• odbijających światło (tlenek cynku, dwutlenek tytanu)

Profilaktyka czerniaka – co jeszcze możemy zrobić?

Z uwagi na to, że czerniak jest nowotworem, który nie jest łatwy do wyleczenia, najważniejszą rolę odgrywa odpowiednia profilaktyka, o której pisaliśmy wyżej. Oprócz tego, koniecznie musimy obserwować swoją skórę i swoje ciało, aby wcześnie rozpoznać chorobę.

Dlaczego to takie ważne? Bo jeśli wcześnie rozpoznamy czerniaka, nasze szanse na wyleczenie są naprawdę bardzo duże. Całkowita wyleczalność wcześnie wykrytego czerniaka sięga nawet 90%!

Niestety, w przypadku czerniaka występują również szanse na to, że choroba powróci, co świadczy tylko o pozornym wyleczeniu. Jest to szczególnie groźne, ponieważ czerniaki szybko dają przerzuty.

Czerniak złośliwy – na co zwrócić uwagę, by się wyleczyć?

Jak już wspominaliśmy, obserwacja własnego ciała jest kluczowa. Naszą uwagę powinny zwrócić wszelkie zmiany w już istniejących znamionach: ich powiększenie, zmiany kształtu czy zabarwienia oraz pieczenie czy świąd w obrębie posiadanych przez nas znamion i w ich okolicach.

Szczególną uwagę powinniśmy zwracać również na wszelkie nowe znamiona na skórze – zwłaszcza te, które mają nieregularne kształty czy inne zabarwienie. Najlepiej dla naszego zdrowia będzie, jeśli po prostu każdą zmianę skórną będziemy pokazywać lekarzowi (sprawdź naszą poradnię dermatologiczną w Wolsztynie ->).

Tylko specjaliści są w stanie odpowiednio zareagować i określić czy dane znamię jest groźne czy nie. Często wiąże się to ze skierowaniem nas do chirurga, który zmianę skórną usuwa i poddaje badaniu histopatologicznemu.

Bardzo ważną informacją jest to, że absolutnie nie wolno pobierać wycinków ze znamion, ponieważ biopsja może spowodować przemianę łagodnego znamienia w nowotwór! Dlatego pod żadnym pozorem nie należy pobierać wycinków żadnych zmian skórnych.

Czerniak leczenie – co robić, gdy zachorujemy na czerniaka?

Leczenie czerniaka najczęściej jest wieloetapowe. Zazwyczaj, na samym początku podejmuje się leczenie chirurgiczne, czyli wycięcie nowotworu (czasami wraz z częścią zdrowej skóry). Przy czerniakach, które charakteryzują się większą wielkością, chirurg usuwa także powięź powierzchowną. Robi to, by zyskać więcej pewności, że nie pozostały w niej komórki nowotworowe.

Nierzadko bywa tak, że usuwane są również węzły chłonne. Dzieje się tak głównie w przypadku, kiedy są wyraźnie powiększone. Kiedy guz jest mały, lekarze dokonują jedynie oceny węzła wartowniczego (węzła znajdującego się najbliżej guza – w stronę układu chłonnego).

Po usunięciu guza, jeśli powstała rana jest duża, konieczne jest wykonanie przeszczepu skóry, którą zazwyczaj pobiera się z uda. Następnie, na ranę nakłada się opatrunek uciskowy. Po takim zabiegu, konieczne jest zagojenie się wszelkich ran i stosowanie zaleceń lekarza prowadzącego.

Poniżej prezentujemy krótkie zestawienie wszelkich metod leczenia czerniaka, które aktualnie są stosowane przez specjalistów:

• wycięcie chirurgiczne wraz z marginesem skóry zdrowej
• Chemioterapia perkusyjna w hipertermii
• Chemioterapia
• Immunosupresja
• Immunoterapia
• Terapia genowa

Jeśli potrzebujesz więcej informacji o czerniaku lub chciałbyś / chciałabyś przebadać swoje znamiona, ponieważ wyglądają one niepokojąco lub wydaje Ci się, że kiedyś ich nie miałeś/aś, koniecznie zgłoś się do odpowiedniego specjalisty.

Możesz zadzwonić do naszego Centrum Medycznego w Wolsztynie i umówić się na wizytę. W naszej placówce możesz skorzystać z pomocy doświadczonych specjalistów i lekarzy dermatologów. Przyjmujemy i rejestrujemy pacjentów nie tylko prywatnie, ale także w ramach współpracy z NFZ.

Bibliografia:

Mutschler - „Farmakologia i toksykologia”