Cholesterol – dobro czy zło, czyli LDL, HDL, normy i zagrożenia

Cholesterol – dobro czy zło, czyli LDL, HDL, normy i zagrożenia

Wysoki poziom cholesterolu może nie tylko wpływać negatywnie na funkcjonowanie organizmu. Badania potwierdzają, że taki stan może prowadzić również do groźnych chorób: zawału serca, miażdżycy czy nawet udaru mózgu. Jednak czym w ogóle jest cholesterol, jakie są jego rodzaje i jak utrzymywać go na bezpiecznym poziomie? Tego dowiesz się z poniższego artykułu!

Czym jest cholesterol?

Cholesterol należy do lipidów osocza, heterogennej grupy związków nierozpuszczalnych w wodzie. Transportowany jest we krwi w postaci wolnej jako tzw. lipoproteina, czyli w połączeniu z białkami transportującymi.

Warto wiedzieć również, że po pierwsze - Cholesterol jest składnikiem pożywienia. Po drugie, wytwarzany jest także przez naszą wątrobę. Pomimo tego, że kojarzony jest raczej jako związek wykazujący negatywny wpływ na nasz organizm, jest bardzo ważnym składnikiem budującym komórki. Cholesterol jest niezbędny do produkcji hormonów, witaminy D3 oraz kwasów żółciowych.

Jak już wspomnieliśmy, w nadmiarze może niestety prowadzić do rozwoju wielu poważnych chorób, na przykład miażdżycy, a w konsekwencji do zawału serca bądź udaru mózgu.

Który cholesterol jest dobry?

W temacie cholesterolu najczęściej przewija się jego podstawowy podział, czyli na cholesterol dobry i zły. Podział cholesterolu jest oczywiście o wiele bardziej złożony, jednak faktycznie w medycynie występują takie pojęcia.

Poniżej wyjaśnimy dokładnie czym jest dobry i zły cholesterol, aby rozwiać wszelkie wątpliwości.

Cholesterol LDL = Zły cholesterol

Cholesterol LDL, czyli lipoproteiny o małej gęstości (z ang. low density lipoproteins) to tzw. „zły cholesterol”, ponieważ składają się głównie z cholesterolu właśnie. W przypadku nadmiaru LDL, odkłada się on w ścianach naczyń w postaci blaszki miażdżycowej, prowadząc do zwężanie światła naczyń. To dlatego nazywany jest złym cholesterolem.

Cholesterol HDL = Dobry cholesterol

Cholesterol HDL, czyi lipoproteiny o dużej gęstości (z ang. High density lipoproteins) to tzw. „dobry cholesterol”. Zawierają w dużej ilości białka i mało cholesterolu, mają zdolność pobierania cholesterolu ze złogów w ścianach naczyń i oddawania go IDL. Ze względu na to, że HDL są zdolne oczyszczać tętnice z miażdżycorodnego cholesterolu i przenosić go do wątroby, cholesterol HDL nazywany jest dobrym cholesterolem.

Jeśli chcemy jak najdłużej cieszyć się zdrowiem, powinniśmy dążyć do tego, by mieć więcej dobrego cholesterolu w osoczu krwi. W ten sposób między innymi zminimalizujemy ryzyko miażdżycy. Zbyt duże stężenie cholesterolu LDL zwiększa z kolei drastycznie ryzyko poważnych chorób.

Wysoki cholesterol - objawy

Zaburzenia przemian lipidów polegają przede wszystkim na zwiększeniu jednej bądź wielu frakcji lipidów, czyli hiperlipoproteinemiach.

Wyróżniamy hiperlipoproteinemie pierwotną, która uwarunkowana jest genetycznymi zaburzeniami przemian lipidów oraz hiperlipoproteinemię wtórną, u podłoża której leży nieprawidłowe odżywianie się (nadmierne spożywanie tłuszczów), nadużywanie alkoholu, choroby metaboliczne (takie jak cukrzyca), niedoczynność tarczycy oraz brak ruchu prowadzący do nadwagi.

Jak obniżyć cholesterol?

Istnieje wiele sposobów na obniżenie cholesterolu. Jedne z nich nie wymagają stosowania żadnych leków czy preparatów, a inne już tak. Zacznijmy jednak od tych metod, które jesteśmy w stanie zastosować właściwie samodzielnie. Aby łatwiej było przyswoić te sposoby, wylistujemy je poniżej:

• normalizacja masy ciała, czyli dążenie do uzyskania i utrzymania wagi "w normie"
• zbilansowana dieta (55% węglowodany, max.30% tłuszcze w tym 10% nienasycone kwasy tłuszczowe oraz 10-20% białko)
• odpowiednia podaż błonnika

Należy pamiętać, że w niektórych sytuacjach konieczna będzie konsultacja z lekarzem, który wprowadzi odpowiednie leki obniżające poziom lipidów. Jeśli już przy tym jesteśmy, poniżej wymienimy lekarstwa, które mogą pomóc obniżyć cholesterol.

Lekarstwa, czyli coś, co obniża cholesterol

Jak już wspomnieliśmy wcześniej, w walce ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu czasami konieczna będzie wizyta u lekarza i zastosowanie przepisanych przez niego leków, ponieważ zbyt duże stężenie złego cholesterolu może prowadzić do poważnych chorób.

Poniżej wylistujemy grupy leków stosowanych w celu obniżenia poziomu lipidów:

• statyny
• inhibitory wchłaniania cholesterolu np.ezetymib
• żywice jonowymienne np. cholestyramina
• fibraty
• kwas nikotynowy

Co jeść, by obniżyć cholesterol?

Oprócz lekarstw, wiele jesteśmy w stanie zrobić sami. Odpowiednia, zbilansowana i bogata w pomocne substancje dieta, może okazać się kluczowa w walce ze zbyt wysokim cholesterolem. Dlatego warto sięgnąć po naturalne produkty roślinne, włączając je do codziennej diety, uzupełniając tym samym tradycyjną terapię:

• Preparaty zawierające kwasy omega 3
  • preparaty tłuszczu rybiego np. łosoś, makrela, śledź
  • olej lniany
  • tofu
  • migdały
  • tran
• Płatki owsiane - zawierają błonnik, który łącząc się z cholesterolem ułatwia jego wydalanie
• Oleje roślinne
• Lecytyna np. w soi – zapobiega wzrostowi poziomu cholesterolu i gromadzeniu LDL w wątrobie
• Czosnek

Pomocne mogą okazać się także zioła:

• Karczoch zwyczajny - wyciąg obniżający stężenie cholesterolu całkowitego oraz triglicerydów
• Mniszek lekarski - odwar oraz nalewka
• Olej z nasion wiesiołka - źródło niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, które pomagają w normalizacji poziomu cholesterolu oraz wspomagają pracę układu krążenia

Cholesterol - czego nie jeść i czego unikać?

Poniżej wylistujemy produkty, które zawierają dużo cholesterolu, dlatego nie powinniśmy spożywać ich w większej ilości. Niektóre osoby wręcz całkowicie powinny wyeliminować takie produkty ze swojej diety i codziennego żywienia.

Głównym źródłem cholesterolu są:

• tłuszcze zwierzęce
• nabiał (zwłaszcza ser żółty)
• jajka (głównie żółtka)
• skóry mięsa drobiowego
• podroby wieprzowe
• masło

Normy cholesterolu

Koniecznie należy pamiętać, że jeśli chodzi o poziom cholesterolu, wyniki powinien ocenić lekarz. Jest wiele czynników, które należy wziąć pod uwagę podczas dokonywania oceny wyników stanu zdrowia pacjenta. Sam podwyższony cholesterol nie jest jeszcze poważną oznaką do niepokoju. Dlatego tak ważna jest konsultacja lekarska, wywiad i ewentualne zlecenie dodatkowych badań. Lekarz musi wziąć pod uwagę ogólny stan zdrowia pacjenta, choroby towarzyszące, masę ciała czy też styl życia. Dopiero na tej podstawie można ocenić czy uzyskane w badaniu wartości są bezpieczne czy też nie dla konkretnego pacjenta.

Pomimo powyższych ostrzeżeń, są pewne normy cholesterolu, które prezentujemy poniżej:

Mamy nadzieję, że teraz wiesz już wszystko o cholesterolu, jego rodzajach, normach i zagrożeniach. Jeśli jednak masz jakieś pytania, pisz! Śledź też nasz fanpage na Facebooku, żeby zawsze być na bieżąco! A jeśli chcesz wykonać jakiekolwiek badania, sprawdź nasze przychodnie specjalistyczne!